Szkoła i rodzice razem – dla dobra dziecka

Tylko współpraca rodziców i szkoły zapewnia harmonijny rozwój dziecka – opowiada Natalia Ołdak*, pedagog w Poradni VIVO

Jest w edukacji dziecka czynnik niedoceniany, a niesłychanie istotny, wręcz kluczowy: współpraca rodziców z nauczycielami. Fundamentem tej współpracy powinny być – według mnie – bezpośrednie rozmowy.

Od nauczyciela rodzic dowie się najlepiej jak dziecko zachowuje się w kontaktach z rówieśnikami, z czym ma trudności, jak sobie radzi w szkole w każdej sferze: poznawczej, emocjonalnej, społecznej i ruchowej.

Z kolei rodzice są dla nauczyciela skarbnicą wiedzy o uczniu. Znają swoje dziecko najlepiej, jego słabe i mocne strony, potrzeby, zainteresowania, przyczyny stresu dziecka i jego indywidualne strategie radzenia sobie z trudnościami. Kiedy podzielą się tą ogromną wiedzą, nauczyciel będzie miał szansę spojrzeć na ucznia z szerszej perspektywy i lepiej zrozumieć jego zachowanie. Jest to niezwykle ważne zwłaszcza wtedy, gdy dziecko ma jakieś kłopoty w szkole.

Współpraca rodziców z nauczycielami jest bodaj najważniejsza na wczesnym etapie edukacji. To w przedszkolu dziecko uczy się nawiązywać relacje z rówieśnikami i kształtuje system wartości społecznych. Dlatego właśnie przedszkole powinno mobilizować rodziców do aktywności, wciągać ich do współpracy – żeby uczestniczyli w różnego rodzaju imprezach przedszkolnych, warsztatach dla dzieci i rodziców, uroczystościach, wycieczkach itp.

Rodzice często uważają, iż to obowiązkiem nauczyciela jest wyedukowanie i wychowanie ich dziecka. Oni jedynie mogą „wzmacniać” te działania. To błędne podejście – rodzice i nauczyciele powinni być partnerami w procesie wychowania dziecka.

Możliwość współpracy z przedszkolem/szkołą daje rodzicom poczucie wpływu na to, co się dzieje z ich dziećmi, czego i w jaki sposób są uczone i jak są traktowane. Podczas rozmów z nauczycielem rodzic może się dowiedzieć jak jego dziecko jest odbierane przez grupę rówieśniczą, czy potrafi współdziałać w zespole, czy jest lubiane itp.

Dobra współpraca wychowawcy z rodzicami polega na ciągłym, wzajemnym uzupełnianiu się. Obie strony powinny oprzeć ją na kilku prostych zasadach:

• otwartość na drugiego człowieka, empatia, szczerość
• wzajemne zaufanie obu stron (do kompetencji własnych i drugiej strony)
• konsekwencja w działaniu
• umiejętność efektywnego porozumiewania się (bez pouczania, bez oceniania drugiej ze stron, bez narzucania własnego zdania)

Najczęściej rodzic kontaktuje się z wychowawcą, kiedy przyprowadza dziecko do przedszkola lub gdy je odbiera. To codzienna okazja, żeby zainicjować rozmowę, szczególnie kiedy pojawiły się jakieś problemy z dzieckiem. I to nauczyciel powinien wyjść z taką inicjatywą. Sam zaproponować spotkanie, gdyż często rodzice odkładają rozmowy na „zebrania z rodzicami”, które są relatywnie rzadko.

Pracując w zawodzie zdążyłam zauważyć, że najtrudniej współpracuje się z rodzicami dzieci mających trudności. Spowodowane jest to często tym, że tacy rodzice są zniecierpliwieni, nie mają już siły na słuchanie ciągłych skarg i krytycznych uwag. Ale nawet wtedy – mimo początkowej niechęci – nauczyciel powinien zaproponować współpracę i pozytywne, wspólne szukanie rozwiązań.

Warto wszakże pamiętać, że zawsze jest o czym rozmawiać i nad czym wspólnie pracować. Bo przecież uczeń to nie tylko problemy czy kłopoty. Jeżeli nie przejawia żadnych negatywnych zachowań oraz nie ma problemu z nauką, rodzice i nauczyciel mogą wspólnie zastanowić się jak rozwijać jego zdolności i wzmacniać jego osiągnięcia.

* Natalia Ołdak jest pedagogiem w Poradni VIVO